Wina
Mieszkańcy Santorini, poza turystyką, utrzymują się również z win jedynych w swoim rodzaju. Źródła donoszą, że tradycja uprawiania winorośli na Santorini sięga niemalże 5 000 lat, jednak tak naprawdę to wybuch wulkanu sprawił, że wina santoryńskie są rozpoznawalne na całym świecie dzięki swojemu unikatowemu smaku. Erupcja wulkanu spowodowała dostanie się do powietrza ogromnych ilości pyłów wulkanicznych, pumeksu oraz zastygłej lawy wulkanicznej wraz z piaskiem, które utworzyły nową ziemię Santorynu, bogatą w minerały . To powoduje, że wina powstałe z tutejszych winogron mają niski poziom pH, z jednoczesną wysoką kwasowością.
Na wyspie uprawia się 5 gatunków winogron, w tym 3 rodzaje białych i 2 czerwonych. Najbardziej rozpowszechniony rodzaj winogron to Assyrtiko, winogrona białe, które rosną na blisko 70% poletek. Assyrtiko daje możliwość uzyskania wysokiej zawartości alkoholu przy zachowaniu wysokiej kwasowości jednocześnie, co tym samym kwalifikuje je jako jedno z nielicznych białych winogron z terenów Morza Śródziemnego, które w postaci wina może długo leżakować. Kolejną odmianą białych winogron jest Athiri. Athiri jest jedną z najstarszych odmian winogron, jakie uprawia się na wyspie, a sama nazwa nawiązuje do nazwy wyspy – Thira -> Athiri. Aidani, to kolejna odmiana uprawiana już w czasach starożytnych. Winogrona tego szczepu mają średni rozmiar oraz niską kwasowość. Odmiana czerwona a w niej gatunek Mavrotgragano, jest rodzajem szczególnie cenionym ,gdyż niegdyś po prawie całkowitym zaniknięciu, zostało wpisane na listę gatunków chronionych, greckiej organizacji Slow Food. Mandilaria jest piątym gatunkiem winogron, należy do winogron czerwonych. Winogrona tego szczepu nadają winu niezwykle głęboki czerwony kolor oraz aromat czerwonych owoców. W zasadzie można wyróżnić kilka najbardziej znanych win santoryńskich, są to wina zarówno białe i czerwone.
Chyba najbardziej znanym i lubionym winem jest wino o nazwie Vin Santo. Nazwa wina tłumaczona była na 2 sposoby – pierwszy tłumaczy ją jako „wino święte” – Vino Santo, drugi jako „wino z Santorynu” – Vino de Santorini. Poprawny jest drugi sposób, mimo tego, że Vin Santo często używane jest w celach religijnych. VinSanto jest winem niezwykle słodkim, o niezwykłej barwie i aromacie. Nota bene, we Włoszech występuje bardzo podobne wino o takiej samej nazwie, jednak występują między ich smakiem różnice. Co ciekawe, wino Vin Santo mimo swojego czerwonego koloru wpadającego w odcienie karmelu i różu, powstaje z białej odmiany winogron. Aby wino mogło się nazywać Vinsanto, musi się składać z minimum 51% winogron odmiany Assyrtiko, pozostały skład to zazwyczaj winogrona Aidani. Pytanie zatem, skąd z białych winogron ciemna barwa? To związane jest z tradycją produkcji wina, dzięki to właśnie której wino posiada niezwykły kolor, i dzięki której ze względu na swoją słodycz nazywane jest ‘nektarem santoryńskim’. Otóż winogrona, które zostaną już zebrane, suszone są pod samym słońcem od 12 do 14 dni. Proces ten sprawia, iż woda w nich zawarta odparowuje, pozostawiając sam cukier. Jeżeli chodzi o jego barwę, również można to zrozumieć w prosty sposób – gdybyśmy i my leżeli nieustannie przez 2 tygodnie na plaży w mocnym słońcu, również nabralibyśmy czerwono – brązowego koloru ;) Po wysuszeniu winogrona są rozgniatane i fermentowane z alkoholem, którego łączna zawartość w tłoczonych winogronach wynosi minimum 9%. Ze względu na wyjątkowy proces tworzenia VinSanto i suszenie winogron na słońcu, na jeden litr wina potrzebne jest ich 5 kilogramów. VinSanto, poza tym, że jest naturalnym likierem, który jest naturalnie słodki, ma tę właściwość ,że wysoka zawartość cukru sprawia, iż po otwarciu butelki możemy ją z ponownie włożonym korkiem oraz w cieniu przechowywać długi czas, mając pewność, że wino się nie zepsuje.
Wino podobne w smaku do Vinsanto lecz mnie słodkie nosi nazwę Mezzo. Mezzo powstaje z połączenia winogron Asssyrtiko, czyli winogron białych, oraz Mandilaria - winogron czerwonych. Winogrona po zebraniu również, tak jak w przypadku Vinsanto suszone są na słońcu, jednak żeby wino było mniej słodkie, czas ten jest skrócony do 7 - 10 dni.
Niezwykle popularne jest również wino Nichteri. Jego nazwa pochodzi od greckiego słowa „nichta” ( gr. Νύχτα ), co oznacza ‘noc’. Wino zawdzięcza swoją nazwę sposobowi zbierania niegdyś winogron na jego produkcję, które odbywało się właśnie nocą. Spowodowane było to wysoką wilgotnością powietrza zwłaszcza w nocy, dzięki czemu wino nabierało specyficznego aromatu. Dziś sposób ten nie jest już praktykowany, wino powstaje z minimum 75% winogron rodzaju Assyrtiko , z domieszką szczepów Athiri i Aidani. Nichteri ma bardzo jasną barwę a wyczuć w nim przede wszystkim aromat owoców cytrusowych oraz jaśminu. Jest to wino wytrawne, doskonale komponujące się z rybami i owocami morza.
Tradycja produkcji win na Santorini jest bardzo zakorzeniona w świadomości mieszkańców. Będąc na wyspie możemy odwiedzić wiele typowych winiarni oraz muzeum wina mieszczące się w naturalnej grocie, która została zaadaptowana na winiarnię, a następnie muzeum. W muzeum zobaczymy wiele ciekawych eksponatów związanych z winem i jego produkcją od 1660 do 1970 roku, a miłym zakończeniem zwiedzania będzie możliwość skosztowania któregoś z santoryńskich win. Osoby, które pragną skosztować wina bez odwiedzania muzeum, mogą tego dokonać w którymś z wielu sklepów, zwłaszcza w Oia oraz Firze, w trakcie degustacji, która ma skłaniać do zakupu chociaż jednej buteleczki tego przysmaku Muzeum w okresie od kwietnia do listopada jest czynne codziennie od godziny 12:00 do 20:00, w pozostałym okresie od 09:00 do 14:30, za wyjątkiem niedziel. Ceny wina Vinsanto zaczynają się od ok. 12euro, podobnie jak wina Nichteri, jednak zależne są one od winiarni, z której pochodzi wino, wieku wina oraz oczywiście samej ceny, jaką ustali sprzedawca.